Στις 8 Απριλίου 1940, ένα λιγότερο γνωστό – αλλά καθοριστικής σημασίας – επεισόδιο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου εκτυλίχθηκε στα ψυχρά νερά της Νότιας Νορβηγίας. Το γερμανικό πλοίο MS Rio de Janeiro, που μετέφερε στρατεύματα, οχήματα και πολεμικό υλικό για τη μυστική εισβολή στη Νορβηγία, τορπιλίστηκε και βυθίστηκε από το πολωνικό υποβρύχιο ORP Orzeł, λίγο έξω από την πόλη Lillesand.

Το μυστικό φορτίο

Το πλοίο είχε αποπλεύσει από το λιμάνι του Στάττεν της Γερμανίας με κατεύθυνση τη νορβηγική ακτή, μεταφέροντας περίπου 330 Γερμανούς στρατιώτες, άλογα, εξοπλισμό, και οχήματα. Ο προορισμός του ήταν απόρρητος, όμως το περιστατικό προκάλεσε συναγερμό στις τοπικές αρχές και αποτέλεσε την πρώτη απτή απόδειξη ότι επίκειται εισβολή από τη Ναζιστική Γερμανία – ένα 24ωρο πριν ξεκινήσει επισήμως η Επιχείρηση Weserübung.

Η βύθιση

Το πολωνικό υποβρύχιο ORP Orzeł εντόπισε το πλοίο και τορπίλισε το MS Rio de Janeiro, το οποίο βυθίστηκε μέσα σε λίγα λεπτά, παρασύροντας δεκάδες στρατιώτες στον βυθό. Παρά την επέμβαση τοπικών αλιέων και του νορβηγικού ναυτικού που διέσωσαν αρκετούς επιζώντες, ο πανικός που προκλήθηκε δεν ήταν αρκετός για να αποτρέψει την επερχόμενη εισβολή.

Η ανακάλυψη του ναυαγίου

Το ναυάγιο παρέμεινε άγνωστο και αθέατο για 75 ολόκληρα χρόνια, έως το 2015, όταν μια ομάδα Νορβηγών ερευνητών το εντόπισε με τη βοήθεια σόναρ και υποβρύχιων ρομπότ (ROVs). Το πλοίο βρέθηκε σε βάθος περίπου 135 μέτρων, σε καλή κατάσταση διατήρησης για την ηλικία και το μέγεθός του.

Η τοποθεσία του κοντά στην ακτή του Lillesand αποκαλύπτει το πόσο κοντά ήταν το γερμανικό σχέδιο να εκτελεστεί πριν εντοπιστεί. Η ανακάλυψη του ναυαγίου ρίχνει φως σε ένα κρίσιμο κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας, ενώ αποτελεί σημαντικό αντικείμενο μελέτης για ιστορικούς και δύτες τεχνικών καταδύσεων.

Μία από τις ελάχιστες φωτογραφίες του ναυαγίου

Είναι επισκέψιμο;

Το βάθος του ναυαγίου (135 μ.) και ο χαρακτήρας του ως πολεμικό μνημείο καθιστούν την πρόσβαση εξαιρετικά περιορισμένη. Μόνο δύτες με εξειδίκευση στην τεχνική κατάδυση και υπό ειδική άδεια μπορούν να το προσεγγίσουν. Η προστασία του από τη νορβηγική νομοθεσία εγγυάται τη διατήρηση του χώρου και τη μνήμη όσων χάθηκαν εκεί.